Karate: Wat is het?
Het is ca. 2000 jaren begonnen bij de Chinese monnik Daruma Taishit. Op een gegeven moment bereikte hij het eiland Okinawa waar het gedurende meer dan 1000 jaar geperfectioneerd werd naar een zelfverdedigingmethode. Tegelijkertijd verkreeg karate, in die tijd nog “Te Do” genoemd, een sterk filosofisch aspect (Do).
In het begin van de twintigste eeuw bracht de van Okinawa afkomstige Gichin Funakoshi het karate naar het Japan waar het verder ontwikkeld werd. Zo werden ook onder meer onderdelen van de Japanse krijgskunsten geïntegreerd. Midden jaren vijftig van de vorige eeuw werd de eerste karateorganisatie, de Japan Karate Association, opgericht. In 1957 vonden de eerste wedstrijden plaats.
Georganiseerde sport
Tegenwoordig is Karate wereldwijd verspreid en een goed georganiseerde sport geworden. De World Karate Federation (WKF) is de officiële mondiale karate organisatie en wordt nu door de Internationale Olympische Commissie erkend. De WKF probeert karate te vestigen als een Olympische sport. Meer dan 50 miljoen karateka’s zijn verspreid over 160 landen lid van de WKF. Het filosofische / pedagogische aspect van karate is t.o.v. de wedstrijdontwikkeling ten volle behouden.
Bij Karate Team Timmermans zijn er twee invalshoeken met karate:
- Breedtesport (o.a. recreatief en zelfverdediging, niet alleen traditioneel maar ook het sportkarate)
- Wedstrijdkarate (deelname aan nationale en internationale toernooien en kampioenschappen)
Onderdelen met karate:
Karate is gefundeerd op de volgende 3 peilers.
Kihon
Basistechnieken zoals trappen, stoten, slagen, standen, ademhaling, pareren en verplaatsingen, worden getraind in de zogenaamde ‘kihon’.
Kata
Het kata is een onderdeel van het karate dat relatief vrij onbekend is. Toch hoort het net zo bij deze vechtkunst als het kumite, het tweegevecht. Kata is misschien nog het best te omschrijven als ‘alleengevecht’ of ‘schijngevecht’. Een kata is een stijlfiguur, een vaste serie bewegingen, waarmee de karateka een gevecht uitbeeldt tegen een of meer denkbeeldige tegenstanders. De eerste techniek is altijd verdedigend. Iedere kata heeft zijn eigen naam en betekenis, en iedere karatestijl kent zijn eigen kata’s.
Oorspronkelijk werd het kata ontwikkeld als een manier om technieken te trainen en te perfectioneren. Tegenwoordig is het ook een wedstrijdvorm, waarbij de karateka op verschillende aspecten wordt beoordeeld. Zo moet het kata perfect worden uitgevoerd, met de juiste technieken, zonder balansverstoringen, krachtig en toch beheerst. Ook het ritme en de ademhaling zijn belangrijk. Essentieel bij het kata is de uitstraling, de inleving in het gevecht; de karateka moet niet alleen een serie technieken uitvoeren, maar moet echt aan het vechten zijn.
Zonder inleving is er geen sprake van een kata, maar blijft er slechts een lege vorm over.
Kumite
Onder dit trainingsonderdeel verstaat men het verrichten van gevechtshandelingen zowel aanvallend als verdedigend met een partner. Hier bestaan verschillende vormen voor, zoals het sanbon kumite, ippon kumite, jiyu ippon kumite en jiyu kumite. De eerste drie vormen worden vaak getraind in de dojo als onderdeel van een kihon les. Het jiyu kumite is de vorm die wordt toegepast tijdens het wedstrijdkarate voor het kumite aspect. Hierbij is het de bedoeling dat de twee personen die het gevecht uitvoeren vanuit beweging de geleerde technieken tijdens de trainingen proberen toe te passen en hierbij punten proberen te scoren. Uiteindelijk zal de persoon met de meeste punten de wedstrijd winnen. Wanneer er sprake is van een gelijkspel zullen de scheidsrechters een keuze maken wie in hun ogen het meest overtuigend heeft gevochten. In dit onderdeel zijn er verschillende gewicht- en leeftijdklassen waar de karateka in terecht zal komen. Per leeftijdklasse verschilt ook de duur van de kumitewedstrijd.
Shotokan karate
Karate heeft vijf verschillende hoofdstijlen. Iedere stijl heeft een andere grondlegger gehad, waarbij zijn eigen visie op het karate naar voren kwam. Bij Karate Team Timmermans zal de stijl Shotokan worden beoefend. Om duidelijkheid te krijgen wat er met Shotokan bedoeld wordt, zal hier een klein stuk geschiedenis worden uitgelegd.
Ontwikkeling Shotokan karate
Shotokan karate is ontwikkeld op Okinawa, een eilandengroep onder Japan. In Okinawa bestond al sinds 1470 een verbod op wapenbezit, eerst door plaatselijke heersers en later vanaf 1609 door de Japanse bezetting. Okinawa was een belangrijk handelscentrum met internationale havens. Het onderhield al handelsbetrekkingen met China sinds de 7e en 8e eeuw.
Chinese, ongewapende en gewapende gevechtsvormen werden geïntroduceerd en in de loop der tijd aangevuld met technieken uit andere Aziatische landen met een gevechtstraditie. Dit alles kreeg een geheel eigen aanwending op Okinawa. Het “Tode” of “Te”, het Okinawasysteem bestond uit een ongewapende vorm (het latere karate) en een gewapende vorm (Het Okinawa Kobudo). Hierbij dient nog vermeld te worden dat het wapenverbod een verbod was op militaire wapens: zwaard, speer, pijl en boog e.d. en dat de wapens van het Okinawa Kobudo niet militair waren.
Alles werd in het geheim beoefend tot circa 1875 toen Okinawa een officieel deel werd van het Japanse keizerrijk. Dit hield tevens in dat de inwoners van Okinawa dienstplichtig werden en bij de keuringen hiervoor viel hun goede lichamelijke conditie op, die verkregen was door “Tode”. De Japanse regering was onder de indruk en gaf toestemming het “Tode” te onderwijzen op scholen in het gymnastiekprogramma.
Omstreeks 1912 kregen enige officieren van de Japanse vloot karatetraining in Okinawa. Dit naar aanleiding van een demonstratie bijgewoond door kroonprins en latere keizer Hirohito. In 1922 nodigde het Japanse ministerie voor onderwijs een karate- jutsu expert uit om een demonstratie te geven. Dit werd Gichin Funakoshi (hij was ontwikkeld en goed opgeleid). Hij gaf verschillende demonstraties aan universiteiten.
Karate als lichamelijke opvoeding
In 1924 had Funakoshi aangetoond, dat het wenselijk was het karate op te nemen als vast onderdeel van de lichamelijke opvoeding. De Keio Universiteit in Tokyo was de eerste die hiervoor een dojo inrichtte. De Tokyo, Shoha, Waseda en Hosai- universiteiten volgden dit voorbeeld. Funakoshi’s monopoliepositie bleef niet onaangetast. Rond 1930 kwam ook Kenwa Mabuni naar Japan. Funakoshi (Shotokan) en Mabuni (Shito) hadden beiden les gehad van Itosu. Later ging Funakoshi bij Azato en Mabuni bij Higashionna in de leer. Omstreeks 1932 hadden nagenoeg alle universiteiten dojo’s voor karate- jutsu en het is begrijpelijk dat de Japanners het karate verder ontwikkelden. In 1932 werd het ideogram karate-jutsu veranderd in karate do door Funakoshi (lege hand in plaats van China-hand)
Funakoshi sr. trok zich meer en meer terug en het lesgeven werd steeds meer overgelaten aan zijn zoon en andere leerlingen. Zij hebben uiteindelijk het huidige Shotokan Karate vorm gegeven. Funakoshi’s ideeën leven nu meer voort in de Shotokai van Egami die meer de nadruk legt op de mentale waarden van het karate.
Japanse benamingen
Het kwam ook voornamelijk door het Sino- Japanse conflict waarbij alles wat Chinees was, impopulair werd. In Okinawa werd dit niet in dank afgenomen, maar onder Japanse druk moesten zij dit toch aanvaarden. Verder veranderde Funakoshi de benaming van de kata’s. De Okinawa- benaming werd veranderd in de Japanse benaming, bv. pinan/heian, naihanchi/tekki etc. Funakoshi onderwees zijn karate voornamelijk d.m.v. kata; zijn standen waren hoog. Hij introduceerde het kihon, maar schonk nauwelijks aandacht aan het kumite. Dit gaf conflicten met diverse leerlingen. Otsuka (grondlegger van het Wado) was in de leer bij Funakoshi en maakte later een eigen Japanse stijl (een mengvorm van karate en jiujitsu). Funakoshi’s waarde is het maken van een synthese van oude Okinawa technieken en het aanvullen hiervan met technieken uit Japanse systemen.
Zijn zoon Yoshitaka ging veel verder. Hij was degene die de lage standen introduceerde. Hij ontwikkelde nieuwe traptechnieken zoals mawashigeri en uramawashigeri. Hij ontwikkelde verder kumitevormen en huldigde het principe, iedere aanval, iedere houding moet tot het uiterste worden ingezet, overdreven tot het extreme, zodat in situaties waarin je geremd bent, nog voldoende kracht over is om te overwinnen.
Bij de Karate Do- Bond Nederland (KBN, de enige officiële karatebond in Nederland die is aangesloten bij de WKF) zijn er verschillende groeperingen in het Shotokan, genaamd platformen. Karate Team Timmermans is aangesloten bij het grootste en snelstgroeiende platform van Nederland, namelijk Shotokan 4e platform.